“Alles is er op gericht om tot een oplossing te komen, die in het belang is van beide partijen”
Just van den Brekel studeert rechten aan de UU en doet de master Conflicthantering, rechtspraak en mediation aan de VU en de master Gezondheidsrecht aan de UvA. Voor zijn stage analyseerde Just de uitspraken van een aantal zorgcommissies van de SKGE en De Geschillencommissie. Je vindt het resultaat op de website (deze link verwijst u naar de website van de zorguitspraken).
“Jacqueline Berkelaar gaf een presentatie bij de master Conflicthantering aan de VU. Ze vertelde daar dat ze nog op zoek was naar stagiaires die aan de slag wilden gaan met casussen over gezondheidsrecht. Dat leek me heel interessant, zeker gezien de master Gezondheidsrecht waar ik mee bezig was. Het leek mij daarbij een leuke combinatie met mediation en conflicthantering.”
Gericht op oplossing voor beide partijen
“Het grootste verschil tussen De Geschillencommissie en de traditionele rechtspraak is dat het er bij de commissie méér op gericht is om tot een oplossing te komen voor beide partijen. De procedure is heel laagdrempelig, effectief en niet zo formeel als een gerechtelijke procedure.
Bij een gerechtelijke procedure gaat het met name om de juridische geschilpunten, hoewel men daar ook aan de weg aan het timmeren is met bijvoorbeeld het project maatschappelijk effectieve rechtspraak. De juridische vraagstukken zijn natuurlijk ook heel interessant en hebben belangrijke functies, maar het is vaak niet waar het partijen écht om te doen is.
De Geschillencommissie levert een bijdrage aan een oplossing bij conflicten tussen particulieren en bedrijven, die positief is voor beide partijen en die niet te belastend is. Daarmee bedoel ik dat de zitting informeler is dan een rechtszaak, het is sneller, het conflict wordt minder snel opgezocht en partijen worden meer naar elkaar toe gedreven. Ik denk wel dat het daarbij van groot belang is dat iemand de uitspraak van de commissie begrijpt, anders is het alsnog moeilijk om de uitspraak te aanvaarden.”
Voorzichtig en zorgvuldig
“Gezondheidsrecht is een gebied waarbij conflicten diep kunnen ingrijpen in het leven van mensen. Het is nogal een verschil of er een geschil is over een verkeerd geplaatste keuken, of een zorgverlener die een verkeerde behandeling heeft uitgevoerd. Voor een arts kan een conflict met een patiënt erg vervelend zijn. Het is in het belang van de arts én de patiënt om zorgvuldig met een klacht om te gaan en het conflict niet te versterken, maar juist te zoeken naar een passende oplossing.
Bij de meeste conflicten gaat het partijen echt niet om het helemaal uitsplitsen van de juridische aspecten van de zaak. Partijen willen hun verhaal kwijt, willen zich gehoord voelen en erkenning van wat hen is overkomen. Procedurele rechtvaardigheid speelt dan een erg belangrijke rol. Voelen mensen zich écht gehoord? De maatschappij kan nog zoveel meer doen om conflicten efficiënt en duurzaam op te lossen. Er zijn daarbij al genoeg conflicten in de wereld.”
Eyeopener
“Traditioneel lopen de meeste rechtenstudenten stage bij een advocatenkantoor, de Rechtspraak of het Openbaar Ministerie. Ik zou iedere rechtenstudent een stage bij De Geschillencommissie aanraden. Het is een eyeopener om te zien hoe procedures daar verlopen en welke benadering daar wordt gekozen voor het oplossen van een geschil. Het verrijkt je studie en laat je op een hele andere manier naar conflicten kijken.
Ik vond vooral de zittingen van de commissies heel leerzaam. Hoe de commissie met de partijen omgaat, hoe zij actief luistert naar partijen en gerichte vragen stelt. De commissievoorzitter zorgde er daarbij voor dat partijen alles – ook de juridische aspecten en termen – goed begrepen.
Ik denk dat ik na mijn studie de kant op wil van mediation en conflictbemiddeling. Op die manier kan ik een bijdrage leveren aan het duurzaam oplossen van conflicten, maar ook het voorkomen van onnodige conflicten. Dan weet ik in ieder geval dat de wereld er op termijn een stukje mooier uitziet.”