Commissie: Notariaat
Categorie: (On)Zorgvuldig handelen
Jaartal: 2022
Soort uitspraak: bindend advies
Uitkomst: Ongegrond
Referentiecode:
69283/93707
De uitspraak:
Waar gaat de uitspraak over?
De cliënt klaagt over de vermeende onpartijdigheid van de notaris. De notaris zou ook andere uurtarieven in rekening hebben gebracht dan die zijn overeengekomen. De cliënt stelt de notaris aansprakelijk voor kosten die hij heeft gemaakt. De notaris heeft ook namens de cliënt gehandeld zonder volmacht, zo stelt de cliënt. Volgengs de notaris heeft hij zich altijd professioneel opgesteld. Hij heeft na intrekking van de volmacht daar geen gebruik van gemaakt. Volgens de commissie is de stelling dat de facturen onjuist waren onvoldoende gemotiveerd. De kosten die cliënt gemaakt heeft komen niet voor schadevergoeding in aanmerking. De klacht is ongegrond.
De uitspraak
Onderwerp van het geschil
De cliënt heeft de klacht voorgelegd aan de notaris.
Het geschil betreft het handelen van de notaris in de afwikkeling van de nalatenschap van de vader van de cliënt.
Standpunt van de cliënt
Voor het standpunt van de cliënt verwijst de commissie naar de overgelegde stukken. In de kern komt het standpunt op het volgende neer.
De cliënt is, samengevat weergegeven, van mening dat de notaris zijn werkzaamheden niet onpartijdig verricht. Hij handelt (meer) in het belang van de zussen dan van hem. De notaris verricht zonder de instemming van de cliënt zelf werkzaamheden en brengt daarvoor een uurtarief van € 230,– in rekening in plaats van het overeengekomen tarief van € 150,– per uur. De notaris blijft ten onrechte beweren dat hij boedelnotaris is en alle recht heeft de kosten bij alle erfgenamen te declareren, terwijl de cliënt stelt zelf aanzienlijke kosten te hebben moeten maken om een in zijn ogen rechtvaardige verdeling te realiseren. De notaris heeft zich aan de opzegging van de machtiging niets gelegen laten liggen.
De cliënt stelt dat hij de notaris verantwoordelijk houdt voor de hoge kosten die zijn ontstaan. Zijn privé uitgaven zijn:
• € 5.500,– voor een procedure om inzage in bijvoorbeeld bankafschriften en belastingaangiften te kunnen verkrijgen, terwijl de notaris deze zou moeten verschaffen;
• € 4.600,– voor het kort geding omdat de notaris zich niet aan de afspraken heeft gehouden;
• de nutsvoorzieningen die twee jaar doorliepen, terwijl gevraagd is deze af te laten sluiten;
• het niet reageren en handelen op alle vragen die gesteld werden;
• drie keer een taxatie die niet volgens afspraak uitgevoerd werd, vertragen en bemoeilijken in een toch al lastige situatie;
Het is na drie jaar gedoe niet mogelijk om eindelijk iets te kunnen afhandelen. De notaris maakt het proces steeds moeilijker door zijn handelen en ongewenste tussenkomst.
De volmacht van de cliënt is eind maart 2020 ingetrokken. De notaris had nadrukkelijk geen toestemming voor het verrichten van handelingen. Dat heeft de advocaat van de cliënt ook aan de notaris bevestigd.
Er was overeengekomen dat de notaris zich niet zou bemoeien met de taxatie van de woning. Daar heeft de notaris zich niet aan gehouden. Hij is meegegaan naar de bezichtiging van de woning terwijl dat niet noodzakelijk was. De opdracht is gewijzigd. Er zou bouwgrond worden getaxeerd. Bouwgrond is tuingrond geworden. De notaris heeft privézaken gedeeld met de makelaar.
Overeengekomen was dat de cliënt geen contact op zou nemen met de makelaar om te voorkomen dat hij de makelaar zou beïnvloeden. De notaris had moeten kijken of de taxatie is verricht overeenkomstig de opdracht. De cliënt mag er van uitgaan dat de notaris de belangen van alle erfgenamen behartigt.
De rechter heeft geoordeeld dat de taxatie niet goed was.
Het uurtarief van € 150,– was voor een medewerker van het notariskantoor. De notaris gaf aan dat hij zoveel mogelijk werkzaamheden door zijn medewerkers zou laten verrichten. De medewerkers hadden de werkzaamheden gewoon kunnen blijven verrichten, maar de notaris gaf aan dat hij het overnam. Dit had vooraf gemeld moeten worden. Het opnemen van de meterstanden had ook door iemand anders kunnen worden gedaan.
In het eerste kort geding waarin inzage is gevorderd is een proceskostenveroordeling gevraagd. Deze is niet toegewezen. Ieder moest de eigen kosten dragen. De notaris had de bankafschriften kunnen opvragen bij de bank en de belastingaangiftes bij de belastingdienst.
Er ligt een vonnis, daarin staat dat de uitbetaling van de verdeling kan worden gedaan. De notaris weigert hiertoe over te gaan. Hij wil alleen uitbetalen als de cliënt zijn klacht en het hoger beroep intrekt. Dat voelt als chantage. De notaris heeft zijn eigen factuur al geïnd.
De cliënt verlangt een schadevergoeding van € 10.000,–.
Standpunt van de notaris
Voor het standpunt van de notaris verwijst de commissie naar de overgelegde stukken. In de kern komt het standpunt op het volgende neer.
De cliënt brengt de notaris en zijn zussen waar hij kan voor het gerecht. De notaris heeft getracht de nalatenschap als gevolmachtigde namens de erfgenamen af te wikkelen. Door het intrekken van de volmacht door de cliënt en het niet tot overeenstemming komen over de wijze van waardering van de woning van erflaters hebben de zusters de cliënt via een zitting bewogen mee te werken aan de verkoop en levering van het vastgoed. De levering van de woning heeft evenals de zitting onlangs plaatsgevonden. Daarnaast heeft de cliënt de notaris voor de tuchtrechter gedaagd en is er een zitting geweest welke is aangehouden aangezien er ook een procedure bij de commissie loopt.
De notaris verwerpt de beschuldigingen van de cliënt. De notaris heeft zich vanaf het begin bij de feiten gehouden en getracht naar beste kunnen tot een correcte afwikkeling van de nalatenschap te komen. De tijd en de kosten die daaraan zijn verbonden, zijn grotendeels toe te schrijven aan de cliënt. Het ging om de berekening van de legitieme portie en de verdeling van de boedel en levering van de woning. De woning is in mei 2021 overgedragen aan de koper. Dat dit zo lang heeft geduurd komt doordat de cliënt via de rechter door de zuster tot medewerking moest worden bewogen. Hij wil zijn frustraties nu botvieren op de notaris.
De notaris heeft zich altijd professioneel opgesteld. Hij is nog altijd bereid om een gesprek met de cliënt te voeren omdat dit volgens de notaris meer oplost dan een advocaat brieven te laten sturen.
De commissie kan slechts een oordeel geven over de declaratie, niet over het handelen van de notaris. Daar gaat de tuchtrechter over.
In de verklaring van erfrecht zijn twee medewerkers van het notariskantoor en de zussen gevolmachtigd om de nalatenschap af te wikkelen namens de erfgenamen. De cliënt heeft zijn volmacht eind maart 2020 ingetrokken. De notaris heeft nadien geen gebruik meer gemaakt van de volmacht. Als betrokken boedelnotaris heeft de notaris nog wel in opdracht werkzaamheden verricht, maar niet meer gebruik makend van de volmacht.
De notaris heeft vooraf meegedeeld waarom hij meeging naar de taxatie van de woning: omdat de makelaar in de woning en de schuren wilde kijken en hem de toegang moest worden verschaft en om te voorkomen dat de makelaar in contact zou treden met de zus die naast de woning woont. Er is niet gesproken over de waarde van de woning. De cliënt heeft pas geklaagd nadat hij het taxatierapport ontvangen had en de waarde bekend was. De notaris ontkent privézaken met de makelaar gedeeld te hebben of de opdracht aan de makelaar te hebben gewijzigd. Het was niet de taak van de notaris om te controleren of de taxatie conform de opdracht is uitgevoerd. De erfgenamen hebben de opdracht tot de taxatie gegeven, zij zijn ook degenen die de nota moeten voldoen.
De notaris heeft zijn best gedaan om informatie los te krijgen bij de zussen. Het heeft lang geduurd voordat de zussen daartoe bereid waren. De bankafschriften lagen in de woning van één van de zussen, daarom heeft de notaris deze niet bij de bank opgevraagd. De cliënt had ook zelf informatie bij bijvoorbeeld de belastingdienst op kunnen vragen. Dat de zussen geen inzage wilden verstrekken kan de notaris niet worden verweten. Als de cliënt het niet eens was met de handelwijze van de notaris had hij ook naar een andere notaris kunnen gaan.
De notaris kan niet tot uitkering van een bedrag over gaan omdat niet bekend is wat er met de factuur van de notaris wordt gedaan. Voor uitbetaling moet bekend zijn hoe de kosten verdeeld zullen worden.
De kosten van de notaris die de nalatenschap afwikkelt, dienen door de erfgenamen te worden gedragen, ieder voor hun aandeel in de nalatenschap.
Beoordeling van het geschil
Naar aanleiding van het over en weer door partijen gestelde overweegt de commissie het volgende.
De commissie beslist naar redelijkheid en billijkheid, waarbij zij als maatstaf voor het handelen van de notaris hanteert dat deze heeft gehandeld zoals verwacht mag worden van een redelijk bekwame en redelijk handelende notaris.
Bij de beoordeling van de klacht stelt de commissie het volgende voorop.
• De notaris is in de afwikkeling van de nalatenschap van de vader van de cliënt geen boedelnotaris. Hij is hier als notaris bij betrokken op basis van een volmacht van de zussen en de cliënt en later alleen op basis van de volmacht van de zussen van de cliënt.
• De kosten van de notaris komen ongeacht het intrekken van de volmacht door de cliënt ten laste van de nalatenschap.
• De notaris is om zijn taak – het afwikkelen van de nalatenschap – uit te voeren afhankelijk van de medewerking van de erfgenamen, zonder dat hij die kan afdwingen.
• De zussen hadden een betere uitgangspositie omdat zij de beschikking hadden over de stukken. De commissie begrijpt dat de cliënt zich hierdoor in een lastige positie bevond.
De cliënt heeft de notaris allerlei verwijten gemaakt. De commissie dient de vraag te beantwoorden of de notaris, gelet op deze achtergrond, heeft gehandeld zoals verwacht mag worden van een redelijk bekwame en redelijk handelende notaris. Naar het oordeel van de commissie is niet gebleken dat de notaris niet heeft gehandeld zoals van een redelijk bekwame en redelijk handelende notaris verwacht mag worden.
De notaris is meegegaan naar de taxatie van de woning om te voorkomen dat de makelaar met de zus zou gaan praten die naast de woning woont. Van sturing of beïnvloeding is niet gebleken.
Na het intrekken van de volmacht door de cliënt bleef de notaris bevoegd om te handelen op basis van de twee overgebleven volmachten van de zussen. De notaris heeft verklaard dat hij nadien niets meer heeft gedaan op basis van de ingetrokken volmacht.
Het opnemen van de meterstanden had ook door een medewerker van het notariskantoor kunnen worden gedaan, maar is naar het oordeel van de commissie niet dermate ernstig dat als gevolg daarvan de klacht (gedeeltelijk) gegrond moet worden verklaard.
De commissie had van de cliënt graag gehoord wat er onjuist was aan de factuur van de notaris. De rechtbank heeft geoordeeld dat de factuur juist is en dat niet is gebleken van onjuiste werkzaamheden. Bij de commissie zijn geen argumenten of omstandigheden naar voren gebracht die tot een ander oordeel zouden moeten leiden.
De cliënt heeft ervoor gekozen om een advocaat in te schakelen, terwijl hij er ook voor had kunnen kiezen een notaris in te schakelen. De kosten van die notaris zouden ten laste zijn gekomen van de nalatenschap. De door de cliënt opgevoerde kosten van € 5.500,– hadden derhalve niet voor rekening van alleen de cliënt hoeven te komen. De kosten van het kort geding van € 4.600,– komen niet voor vergoeding in aanmerking, zij vallen onder het risico van procederen.
Ten aanzien van de communicatie stelt de commissie vast dat partijen volstrekt langs elkaar heen praten. De notaris is er naar de inschatting van de commissie niet in geslaagd zijn positie als betrokken notaris en de daarbij behorende bevoegdheden aan de cliënt duidelijk te maken. De commissie kan op basis van de overgelegde stukken echter niet tot de conclusie komen dat dit in overwegende mate aan de notaris valt te verwijten.
Op grond van het voorgaande is de commissie van oordeel dat de klacht ongegrond is.
Wat partijen verder hebben aangevoerd kan niet tot een nader oordeel leiden.
Derhalve wordt als volgt beslist.
Beslissing
De commissie:
Verklaart de klacht ongegrond.
Het door de cliënt verlangde wordt afgewezen.
Aldus beslist door de Geschillencommissie Notariaat, bestaande uit de heer mr. A.G.M. Zander, voorzitter, de heer mr. M. de Waal, mevrouw drs. P.C. Hoogeveen-de Klerk, leden, in aanwezigheid van mevrouw mr. L. Kramer, secretaris, op 25 maart 2022.