Regiewerk: melding bij meer dan 10% kostenoverschrijding geldt alleen bij vaste aanneemsom.

De Geschillencommissie




Commissie: Schilders-, Behangers- en Glaszetbedrijf    Categorie: Kosten    Jaartal: 2013
Soort uitspraak: -   Uitkomst: -   Referentiecode: SCH08-0002

De uitspraak:

Onderwerp van het geschil

Het geschil vloeit voort uit een op 15 mei 2007 tussen partijen tot stand gekomen overeenkomst. De ondernemer heeft zich daarbij verplicht tot het verrichten van overeengekomen werkzaamheden tegen de daarvoor door de consument te betalen prijs van € 36.181,58.   De oplevering van het werk vond plaats op of omstreeks 5 oktober 2007.   De consument heeft op 4 december 2007 (de commissie neemt aan dat ‘2008’ als vermeld in het klachtformulier een typefout betreft) de klacht voorgelegd aan de ondernemer.   De consument heeft een bedrag van € 8.181,58 niet betaald en bij de commissie gedeponeerd.   Standpunt van de consument   Het standpunt van de consument luidt in hoofdzaak als volgt.   De in de offertes opgenomen prijs is fors overschreden, zonder dat daarover overleg heeft plaatsgevonden. De consument twijfelt aan de juistheid van een aantal specificaties. Het werk is slordig uitgevoerd, waardoor veel herstelwerk en opruimwerk nodig was. Het door de ondernemer genoemde meerwerk is niet zo omvangrijk als hij opmerkt. Op zolder hoefde geen egalisatiewerk te worden gedaan. Overigens stond in de offertes voor de zolder geen stelpost opgenomen. Bij een bespreking op 29 juni 2007 (waarbij de architect aanwezig was) is de indruk gewekt dat het opdragen van het werk op basis van nacalculatie goedkoper zou zijn. De consument heeft dan ook altijd verwacht dat de eindafrekening in de buurt zou liggen van het bedrag van de eerder uitgebrachte offertes. Het aantal uren van de leerling op de urenspecificatie komt niet uit op 206,25 uur. Een bedrag van € 30,– per uur voor een leerling komt de consument ook hoog voor.   Ter zitting heeft de consument verder nog – in hoofdzaak – het volgende aangevoerd.   Ik heb geen vertrouwen meer in dit bedrijf. Herhaaldelijk heb ik om offertes gevraagd en om een overzicht van de ontwikkeling van de kosten, maar nooit heb ik die gekregen. Er is slordig gewerkt: scharnieren zijn ondergeschilderd, er zaten verfspatten op de nieuwe parketvloer, buiten hebben ze kwasten staan uitschudden waardoor verf tegen de gevel van de woning terecht is gekomen en zo waren er nog meer klachten. En dan krijg ik in oktober 2007 ineens een rekening die bijna 25% hoger is dan het bedrag dat mij aanvankelijk was voorgehouden. Daarmee was voor mij de maat vol. Vóór de Bouwvak is een planning gemaakt met de ondernemer, tot aan de verhuisdatum. Ik heb hem alle contactgegevens van alle betrokkenen gegeven en verzocht de regie op zich te nemen. Hij wist dus precies wie wanneer waarvoor in huis moest zijn en heeft zijn werk daar gewoon op kunnen afstemmen. Bij een overschrijding van de begroting van de kosten met meer dan 10% moet de ondernemer mij waarschuwen. Ook dat heeft hij niet gedaan.   De consument verlangt beperking van de factuur tot het bedrag van de offertes, vermeerderd met 10%, in welk geval hij nog € 2.884,29 verschuldigd zou zijn.   Standpunt van de ondernemer   Het standpunt van de ondernemer luidt in hoofdzaak als volgt.   Het schilderwerk is op basis van nacalculatie aangenomen. De consument heeft daar, na overleg met zijn architect, uitdrukkelijk voor gekozen. De gewerkte uren zijn gefactureerd, waarbij ook meerwerk in de eindafrekening is betrokken. De oorspronkelijke offertes betroffen tezamen een bedrag van € 28.842,– inclusief BTW. Gefactureerd is op de eindafrekening een bedrag van € 36.181,–. Het verschil laat zich verklaren door het schilderwerk op de zolder (een stelpost ad € 4.000,– die is overschreden met zes mandagen vanwege de noodzaak tot egaliseren en repareren van gipsplaten), de tijdens het werk gebleken noodzaak om oliehoudende lagen van de dorpels te verwijderen en een aantal kleinere onderdelen. Een deel van de totale post ad € 1.703,– exclusief BTW is uit coulance gecrediteerd, maar die creditering is bij brief van de gemachtigde van de ondernemer d.d. 19 maart 2008 ongedaan gemaakt. Dat de consument niet direct op het oplopen van de kosten is geattendeerd, hangt samen met spoedeisende omstandigheden (de aankomende verhuizing van de consument en de vakantie). Na de vakantie zijn de opleverpunten afgewerkt en is het werk geaccepteerd. Dit voldoet aan de kwaliteitseisen die een consument aan schilderwerk mag stellen en de consument geeft ook niet concreet aan wat er niet goed zou zijn. De opmerking over het aantal uren van de leerling is correct. Dat aantal uren dient 190,25 te zijn en een bedrag van € 502,86 inclusief BTW kan op het berekende in mindering worden gebracht. Na aftrek van dat bedrag resteert te voldoen een bedrag van € 7.678,72.   Ter zitting heeft de ondernemer verder nog – in hoofdzaak – het volgende aangevoerd.   Aan de zolder zou de consument sowieso kosten hebben moeten maken. De kosten die wij hebben gehad om de wanden te egaliseren hadden anders door de aannemer gemaakt moeten worden. Ik wil mij overigens wel refereren aan het oordeel van de deskundige over het aantal mandagen. De kwestie van de oliehoudende lagen op de dorpels is pas tijdens de uitvoering van het werk gebleken. Voorafgaand daaraan hadden wij geen krasproeven genomen. De dorpels waren met een blanke lak behandeld, maar dat daar een oliehoudende laag onder zat viel zo niet waar te nemen.   Ik kan erkennen dat we in de communicatie steken hebben laten vallen. Een en ander heeft samengehangen met de vakanties. In juli 2007 bleek dat de aannemer zijn planning niet kon halen. De eindstreep stond echter wel vast. Dat is ook de reden waarom wij het egaliseren van de zolder erbij hebben genomen, toen wij met de gipsvlakken werden geconfronteerd. De omstandigheid dat de aannemer zijn planning niet kon halen heeft ons veel extra tijd gekost, omdat het personeel van de aannemer ons voor de voeten liep. Desondanks was het binnenwerk vóór de bouwvakvakantie grotendeels af. Op 21 juli 2007 ben ik met vakantie gegaan. Pas na terugkomst, in de loop van september 2007, bleek dat de kosten aan het oplopen waren. De afspraak over werken op basis van regie is eind juni 2007 gemaakt, dus nog voordat de kwestie van de gipsplaten aan de orde was of was gebleken dat het buitenwerk omvangrijker was dan ingeschat. Het kleine meerwerk dat in rekening is gebracht, berust op urenbriefjes en is ook daadwerkelijk uitgevoerd.   Het gesprek van eind juni 2007 vond plaats in verband met de verdere planning van het werk bij afwezigheid van de consument. Toen al bleek dat er qua tijd druk op de ketel kwam te staan. Toen is mijnerzijds opgemerkt dat het in geval van een strikte oplevertermijn wel voorkwam dat het aantal uren afnam, omdat er sneller gewerkt moest worden, en dat in dat geval werken op regiebasis wellicht voordeliger kon zijn. Daarbij heb ik echter ook opgemerkt dat het balletje twee kanten op kon rollen en dat ook zou kunnen blijken dat het werk meer zou gaan kosten. Wanneer de discussiepunten buiten beschouwing worden gelaten, zult u overigens zien dat de kosten uiteindelijk ongeveer uitkomen op het geoffreerde bedrag.   Deskundigenrapport   De door de commissie ingeschakelde deskundige heeft blijkens zijn rapport, voor zover thans van belang, het volgende vastgesteld.   Het binnen- en buitenschilderwerk is technisch goed uitgevoerd. Esthetisch is het ook goed uitgevoerd op enkele slordigheden na. Volgens de consument heeft hij zelf veel uren besteedt aan het schoonmaken. Dit kan de deskundige niet nagaan, noch kan hij daar een inschatting van maken.   Binnenschilderwerk Algemeen Op nagenoeg alle blanke scharnieren van de draairamen en dekkend geschilderde binnendeuren zijn verfresten zichtbaar. Hierdoor komt het geheel als slordig over. Op een afdekplaat van een deurknop bevindt zich nog afplakband.   Houtwerk Raam- en deurkozijnen. Binnen- buitenschilderwerk: het besnijwerk langs het glas is bij enkele kozijnen en buitendeuren niet strak uitgevoerd. Op een buitendeur (verdieping) is, ter plaatse van een hoekverbinding van glaslatten, een grote zakker zichtbaar.   Wandafwerking langs de trapopgangen (blank afwerkt). De naad tussen de wandaftimmering en de trapbomen is niet dichtgemaakt. Opmerking: het is niet gebruikelijk een dergelijke naad te dichten met een elastische kit of dergelijke. Denk hierbij aan de vuilaanhechting en reinigbaarheid Het ligt meer voor de hand een naad van deze breedte met een afdeklatje ( halfrondje) af te dichten. Dit is meer een taak voor een timmerbedrijf dan voor een schildersbedrijf. Opmerking: het had mijns inziens tijdens de uitvoering van de werkzaamheden op moeten vallen.   Stalen ramen (zijgevel) De afwerking aan de binnenzijde is niet strak uitgevoerd.   Wandafwerking Verdieping: de schuine zijden van de gehele bovenverdieping zijn afgewerkt met gipsplaten. Waarneembaar is dat deze zijn gerepareerd en meer dan eenmaal zijn behandeld met een muurverf. Het geheel is goed dekkend en egaal uitgevoerd.   Buitenschilderwerk Houtwerk Alle houten raam- en deurkozijnen, ramen en buitendeuren zijn, in twee kleuren, dekkend geschilderd, met uitzondering van drie buitendeuren. Deze drie buitendeuren zijn transparant afgewerkt. Het besnijwerk langs het glas is bij een enkel kozijn en buitendeur, niet strak uitgevoerd. Schildertechnisch en esthetisch is het geheel, op bovenstaande opmerking na, goed uitgevoerd.   Meerwerk Ten aanzien van het meerwerk heeft de deskundige nog in het bijzonder het navolgende opgemerkt. Als meerwerk is uitgevoerd:   Wandafwerking zolder De schuine zijden van de gehele zolderverdieping zijn afgewerkt met gipsplaten. De naden, nietgaatjes en dergelijke zijn gerepareerd met een reparatiemiddel, waarna de gehele ondergrond dekkend is behandeld met muurverf. De wanden zijn niet bepleisterd o.d.   Houtwerk Zoals al is vermeld is het buitenschilderwerk van de houten raam- en deurkozijnen dekkend behandeld, in plaats van transparant.   Metaalwerk De metalen constructies van de zonneschermen zijn overgeschilderd.   Herstel Herstel van de geconstateerde punten is mogelijk. In verband daarmee zou dan het navolgende moeten gebeuren:   Houtwerk algemeen Alle scharnieren van de draairamen en dekkend geschilderde binnendeuren ontdoen van verfresten. Het afplakband van een afdekplaat van een deurknop verwijderen.   Raam- en deurkozijnen Binnen- buitenschilderwerk Het besnijwerk langs het glas bij enkele kozijnen en buitendeuren herstellen. De verfzakker op de binnenzijde van een buitendeur (verdieping) ter plaatse van een hoekverbinding afschuren, bijwerken en de deur daarna geheel overlakken.   Stalen ramen Het oppervlak grondig schuren en overschilderen met lakverf. De deskundige begroot de herstelkosten op € 192,70 inclusief BTW, als gespecificeerd in zijn rapport. Tot slot heeft de deskundige zijn oordeel gegeven over het in rekening gebrachte meerwerk, waardoor de eerdere prijsopgaven zijn overschreden. Hij heeft hierbij het uurloon gehanteerd dat vermeld staat in de brief van het advocatenkantoor, d.d. 21 april 2008, pagina 3, eerste alinea, te weten € 51,– (loonkosten plus materiaalkosten, exclusief 6% BTW).   Binnenschilderwerk Schuine wanden zolderverdieping: deze zijn gerepareerd en minimaal tweemaal overgesaust met een muurverf. Volgens de bij het onderzoek van de deskundige aanwezige uitvoerder van de ondernemer, zijn sommige wanden meer dan tweemaal behandeld. Dit is aannemelijk gezien het grote aantal schuine wanden met vele hoeken in relatie met de dekking van de muurverf. Dit gegeven beïnvloedt ook een vlotte (normale) voortgang van de werkzaamheden. De ondernemer heeft, zoals vermeld staat in de brief van zijn advocaat, d.d. 21 april 2008, derde alinea, voor dit meerwerk zes mandagen gerekend. De deskundige kan niet beoordelen hoe ondergrond was afgewerkt door de hoofdaannemer en welke andere factoren de tijdsduur hebben beïnvloed. Gerelateerd aan het aantal vierkante meters en een inschatting makend van de reparatiewerkzaamheden, is het reëel om hiervoor drieënhalf tot vier dagen in rekening te brengen. Door De ondernemer zijn zes mandagen in rekening gebracht.   Buitenschilderwerk In de offerte van de ondernemer is voor het behandelen van het houtwerk een dekkend verfsysteem omschreven, namelijk afschilderen met een alkydhars aflakverf. Dit bevreemdt de deskundige zeer, omdat uit de informatie uit de stukken blijkt dat 80% van het houtwerk transparant was afgewerkt. Een transparant verfsysteem is niet omschreven. Het aantal handelingen van het omschreven dekkend systeem komt wel overeen met een transparant verfsysteem. Tijdens de uitvoering is door partijen besloten het transparante houtwerk dekkend te schilderen. Dit had uiteraard prijsconsequenties. Omdat halverwege de uitvoering van het werk ook besloten werd het werk in regie uit te voeren, had deze invloed op de prijsvorming. Bovendien bleek tijdens de uitvoering, dat het ook nog met een oliehoudend product was behandeld. Ook dit gegeven heeft grote invloed gehad op de prijsvorming, in verband met de schoonmaakwerkzaamheden van de ondergrond. Deze werkzaamheden zijn erg arbeidsintensief. Om met benadering te kunnen zeggen of het in rekening gebrachte meerwerk van € 2.400,– reëel is, is de deskundige uitgegaan van deze somma. Hij heeft een berekening gemaakt uitgaande van de prijsvorming van de schildersaannemer en teruggerekend naar het aantal uren dat door is berekend als meerwerk. Zie de brief van de ondernemer d.d. 21 december 2007.   Dit geeft de volgende uitkomst:   Overschrijding buitenwerk € 2.400,– (exclusief 6% BTW), uurloon 42,95 x 15% materiaal= € 51,–. € 2.400,– : € 51,– = 47 uur. Het aantal vierkante meters uit de offerte is 75 m² – 3 transparante deuren = 69 m². Dit betekent dat per m² globaal (47 uur x 60 minuten): 69 m2 = 40 min/m² is gerekend. De aannemer had al geoffreerd een bedrag van € 2.743,92. Terugrekenend op dezelfde wijze als hiervoor, levert dat een aantal minuten op van circa 50 minuten. Dit betekent dat voor het gehele nieuwe systeem het aantal minuten van 50 plus 40 minuten = 90 minuten per vierkante meter is gerekend.   Het aangebrachte verfsysteem was volgens informatie: Alle oude oliehoudende lagen verwijderen Ondergrond opschuren en repareren Geheel gronden met grondverf Eventueel plamuren, kitten of dergelijke Het geheel overgronden/voorlakken Het geheel afschilderen.   Toegepast zijn twee kleuren, te weten donkerblauw en gebroken wit.   Daarbij merkt de deskundige op dat in deze berekening geen rekening is gehouden met de twee nieuwe puien met vier deuren. Alleen het schoonmaken is hier niet van toepassing en dit geeft geen spectaculaire verschillen in de prijsvorming. De slotsom van de deskundige is dat het aantal minuten per vierkante meter voor het aangebrachte verfsysteem reëel is. Het in rekening gebrachte meerwerk is verantwoord. Bovenstaande berekening is ook vergeleken met het ‘Tijdnormenboek voor schilderwerkzaamheden en praktijkgegevens’.   Resterend meerwerk Zie de brief van de ondernemer d.d. 21 december 2007. Over dit kleinschalige meervoudige meerwerk, te weten € 2.000,– (exclusief 6% BTW), globaal 39 uur, kan de deskundige geen oordeel geven.   Beoordeling van het geschil   De commissie heeft het volgende overwogen.   Tussen partijen staat vast dat het werk op grond van een nader daartoe eind juni 2007 gemaakte afspraak is uitgevoerd op basis van regie. Dat betekent dat de consument de daadwerkelijk door de ondernemer gemaakte uren en verwerkte materialen dient te vergoeden. Dat kan achteraf goedkoper blijken te zijn, maar ook leiden tot een hogere rekening. De commissie kan geen aanwijzingen vinden ter staving van een veronderstelling dat de ondernemer de consument hiertoe heeft overgehaald toen hem bleek dat de kosten mogelijk hoger zouden gaan uitvallen dan oorspronkelijk geraamd.   Uit de stellingname van de ondernemer volgt in elk geval wel dat een post voor werkzaamheden door een leerling-schilder te hoog is gefactureerd. In plaats van 206,25 uren heeft deze 190,25 uren gewerkt. Het verschil bedraagt € 502,86 inclusief BTW. Ten aanzien van het meerwerk voor de zolder komt de deskundige tot een begroting van drieëneenhalf à vier mandagen, waar de ondernemer er zes heeft gefactureerd. De ondernemer heeft dat oordeel niet aangevochten, maar zich gerefereerd aan het oordeel van de deskundige. Deze heeft verder geen kennis genomen van feiten of omstandigheden die een groter aantal dan vier mandagen verklaren. Dat betekent dat de commissie 16 manuren op het gefactureerde in mindering zal brengen ad € 42,95 per uur exclusief 6% BTW. Inclusief BTW komt dat op een totaal van € 728,43. Voorts stelt de deskundige nog vast dat er herstelwerk rest, waarvan hij de kosten beraamt op € 192,70.   Behalve deze drie posten kan de commissie in het dossier geen aanwijzingen aantreffen voor de aanname dat het restant, na aftrek van deze bedragen, niet correct zou zijn berekend. Deze drie posten leveren tezamen een bedrag op van € 1.423,99. Bij creditfactuur[nummer] d.d. 11 oktober 2007 had de ondernemer de consument al aangeboden een bedrag van € 1.805,– inclusief BTW te crediteren. Wanneer de commissie in aanmerking neemt welk bedrag ten onrechte is gefactureerd en daarbij nog enige vergoeding optelt voor het ongemak en de kosten (schoonmaken, opruimen, herstel in eigen beheer), kan niet anders worden geoordeeld dan dat dit aanbod van de ondernemer alleszins redelijk was.   Hangende dit geschil is de ondernemer daar weliswaar op teruggekomen, maar de commissie is van oordeel dat voldoende is gebleken dat gronden bestaan om te crediteren en dat de omvang van het te crediteren bedrag ook zo dicht bij het eerder aanbod van de ondernemer ligt, dat hij daaraan gehouden mag worden. Voor zover namens de consument nog is gewezen op de omstandigheid dat de ondernemer hem bij een overschrijding van 10% of meer van de kostenbegroting had moeten waarschuwen, merkt de commissie op dat die bepaling (artikel 7 van de toepasselijke voorwaarden) slechts ziet op de situatie waarin op basis van een vaste aanneemsom wordt gewerkt en niet op een situatie waarin op basis van regie wordt gewerkt. Aan die bepaling kan de consument dan ook in dit geval geen bescherming ontlenen.   Op grond van artikel 21, lid 1 sub b van het Reglement Geschillencommissie Schilders-, Behangers- en Glaszetbedrijf, hoeft de ondernemer het klachtengeld dat de consument heeft betaald en de reglementaire bijdrage in de behandelingskosten niet te voldoen, wanneer de commissie de klacht van de consument weliswaar gegrond oordeelt, maar de beslissing gelijkluidend is aan het eerder, voor aanvang van deze procedure, aan de consument gedane voorstel. Een dergelijk geval doet zich hier voor. Desondanks zal de commissie de ondernemer analoog aan het bepaalde in artikel 21, lid 2 van het reglement de ondernemer toch gehouden achten het klachtengeld te voldoen, nu de klacht op goede gronden aan de commissie is voorgelegd.   Daarom wordt besloten als na te melden.   Beslissing   De ondernemer crediteert de consument voor een bedrag van € 1.805,– inclusief BTW.   Het door de consument meer of anders verlangde wordt afgewezen.   Bovendien dient de ondernemer overeenkomstig het reglement van de commissie een bedrag van € 100,– aan de consument te vergoeden ter zake van het klachtengeld.   Met in achtneming van het bovenstaande wordt het depotbedrag ad € 8.181,58 als volgt verrekend. Aan de consument wordt uitbetaald € 1.805,–. Aan de ondernemer wordt het restant uitbetaald, zijnde € 6.376,58.   Aldus beslist door de Geschillencommissie Schilders-, Behangers- en Glaszetbedrijf op 14 oktober 2008.