Commissie: Notariaat
Categorie: bejegening
Jaartal: 2024
Soort uitspraak: bindend advies
Uitkomst: Ongegrond
Referentiecode:
214322/223311
De uitspraak:
Waar gaat de uitspraak over?
De cliënt is benoemd tot executeur in de nalatenschap van een in januari 2021 gestorven weduwe zonder kinderen. Zij had bij een andere notaris vier schenkingen op papier vastgelegd. Vanaf 2015 is hierover geen rente betaald. Na het overlijden is dit gemeld bij de notaris. De notaris heeft geadviseerd de nalatenschap te verwerpen en heeft hiertoe 26 akten van verwerping opgesteld. Deze zijn gedeclareerd en betaald.
De notaris stelt dat de akten van schenkingen op papier nog actief zijn. Op de vraag waarop deze wettelijk zijn gebaseerd, geeft deze notaris geen antwoord. De schenking blijft juridisch gewoon bestaan, volgens de notaris. Naar het oordeel van de commissie is niet komen vast te staan dat de notaris in deze onjuist zou hebben geadviseerd dan wel onnodige werkzaamheden heeft verricht en gedeclareerd. De klacht is ongegrond.
De uitspraak
Behandeling van het geschil
Partijen zijn overeengekomen dit geschil bij bindend advies door de Geschillencommissie Notariaat (verder te noemen: de commissie) te laten beslechten.
De commissie heeft kennisgenomen van de overgelegde stukken.
De behandeling heeft plaatsgevonden op 29 augustus 2023.
Partijen zijn tijdig en behoorlijk opgeroepen ter zitting te verschijnen. Namens de notaris is verschenen [naam]. De cliënt is niet ter zitting verschenen.
De notaris heeft ter zitting zijn standpunt toegelicht.
Onderwerp van het geschil
Het geschil betreft het opstellen van akten van verwerping door de notaris.
Standpunt van de cliënt
Voor het standpunt van de cliënt verwijst de commissie naar de overgelegde stukken. In de kern komt het standpunt op het volgende neer.
De cliënt is benoemd tot executeur in de nalatenschap van een in januari 2021 gestorven weduwe zonder kinderen. Zij had bij een andere notaris vier schenkingen op papier vastgelegd. Vanaf 2015 is hierover geen rente betaald. Na het overlijden is dit gemeld bij de notaris. De notaris heeft geadviseerd de nalatenschap te verwerpen en heeft hiertoe 26 akten van verwerping opgesteld. Deze zijn gedeclareerd en betaald.
De notaris stelt dat de akten van schenkingen op papier nog actief zijn. Op de vraag waarop deze wettelijk zijn gebaseerd, geeft deze notaris geen antwoord. De cliënt stelt dat de akten van schenkingen op papier nul en generlei waarde hebben en zijn vervallen. Alle akten van verwerping zijn daarom geheel overbodig verzorgd. De cliënt eist restitutie van de declaraties ad € 7.329,– vermeerderd met kosten en rente.
Standpunt van de notaris
Voor het standpunt van de notaris verwijst de commissie naar de overgelegde stukken. In de kern komt het standpunt op het volgende neer.
De cliënt heeft in het verleden opgetreden als gevolmachtigde van de weduwe tijdens haar leven en hij heeft opgetreden als haar executeur inzake haar nalatenschap. In het verleden heeft een andere notaris voor de weduwe een aantal notariële akten van schenking op papier opgesteld waarbij schenkingen zijn gedaan aan haar potentiële erfgenamen, waaronder de zoon en de echtgenote van de cliënt. Om deze schenking door de erfbelasting geaccepteerd te laten worden als een aftrekpost in de nalatenschap van de schenker, zal elk jaar 6% rente over het geschonken bedrag daadwerkelijk moeten worden betaald aan de begiftigden. Civielrechtelijk is een notariële schenking op papier een schenking die gewoon blijft bestaan en die dus ook opvorderbaar is ook al wordt er jaarlijks geen rente betaald over het bedrag dat door de schenker is geschonken aan de begiftigden. Een schenking kan alleen maar worden teruggedraaid wanneer deze schenking herroepelijk is. Daarnaast zou de schenking ongedaan gemaakt kunnen worden door de schenking te doen onder een ontbindende voorwaarde. Van deze mogelijkheden heeft de notaris die de akten van schenking heeft opgesteld geen gebruik gemaakt. Op een bepaald moment kon de weduwe niet meer voldoen aan de betaling van de 6% rente zoals afgesproken in de akte en is daarmee gestopt. De cliënt stelt dat de notaris die de akten heeft opgesteld heeft aangegeven dat hierdoor zowel de schenking juridisch als ook fiscaal is komen te vervallen. Voor wat betreft het juridisch vervallen van de schenking is dit standpunt niet juist. De schenking blijft juridisch gewoon bestaan. Naar aanleiding van het verzoek van de cliënt om een verklaring van erfrecht op te stellen met betrekking tot de nalatenschap van de weduwe, heeft de notaris geadviseerd om de nalatenschap door alle erfgenamen en opvolgende erfgenamen te verwerpen. De verwerping van de nalatenschap is de enige oplossing geweest om problemen voor de erfgenamen te voorkomen en de kosten die hiervoor zijn gemaakt zijn terechte kosten.
Beoordeling van het geschil
De commissie heeft het volgende overwogen.
De commissie beslist naar redelijkheid en billijkheid met inachtneming van de tussen partijen gesloten overeenkomst, waarbij zij als maatstaf voor het handelen van de notaris hanteert dat deze heeft gehandeld, zoals verwacht mag worden van een redelijk bekwame en redelijk handelend notaris.
Naar het oordeel van de commissie is niet komen vast te staan dat de notaris in deze onjuist zou hebben geadviseerd dan wel onnodige werkzaamheden heeft verricht en gedeclareerd. Zoals door de notaris ook is aangegeven en voorts in de uitspraak van de Kamer van het Notariaat van 12 december 2022 naar voren komt, brengt de enkele omstandigheid dat een schenker tijdens leven geen rente meer heeft betaald aan de begiftigde van een schenking op papier niet automatisch met zich dat de schenking civielrechtelijk gezien is vervallen bij overlijden van de schenker. De door de notaris voorgestelde oplossing om tot verwerping van de nalatenschap over te gaan, is begrijpelijk gelet op de financiële gevolgen die het aanvaarden van de erfenis met zich zou brengen. Dat de notaris in deze niet heeft gehandeld, zoals verwacht mag worden van een redelijk bekwame en redelijk handelend notaris is dan ook niet gebleken. Van schade door toedoen van de notaris is niet gebleken. Het verzoek tot vergoeding van de gedeclareerde en betaalde kosten wordt daarom afgewezen.
Derhalve wordt als volgt beslist.
Beslissing
De commissie verklaart de klacht ongegrond en wijst het door de cliënt verlangde af.
Aldus beslist door de Geschillencommissie Notariaat, bestaande uit de heer mr. N. Schaar, voorzitter, mevrouw mr. B. van Dis, mevrouw drs. P.C. Hoogeveen-de Klerk, leden, in aanwezigheid van mevrouw mr. M. Gardenier, secretaris, op 29 augustus 2023.