Verhoging uurtarief kinderopvang overschrijdt redelijke grens

De Geschillencommissie




Commissie: Kinderopvang    Categorie: Prijs    Jaartal: 2020
Soort uitspraak: bindend advies   Uitkomst: gegrond   Referentiecode: 16656/20541

De uitspraak:

Waar gaat de uitspraak over

De consument maakt gebruik van het Altijd Welkom pakket voor het afnemen van opvang bij de ondernemer. De ondernemer verhoogt het uurtarief van dit pakket enorm. De consument is het niet eens met de verhoging en de argumenten van de ondernemer. Het pakket Altijd Welkom houdt in drie dagen per week betalen en vijf dagen per week gebruik maken van de opvang. Er wordt dus voor twee dagen per week opvang genoten waar geen inkomsten tegenover staan. De kosten om kinderopvang te organiseren zijn toegenomen. Door de Wet IIK moet de ondernemer meer kosten maken dan verwacht. Het is voor de ondernemer niet mogelijk om de kosten voor het Altijd Welkom pakket op het oude tarief te houden. De commissie vindt de prijsstijging die de ondernemer hanteert niet redelijk. De prijsstijging is onvoldoende onderbouwd en gemotiveerd. De ondernemer mag de prijzen van het Altijd Welkom pakket alleen in redelijkheid verhogen.

Volledige uitspraak

Behandeling van het geschil
Partijen zijn overeengekomen dit geschil bij bindend advies door de Geschillencommissie Kinderopvang (verder te noemen: de commissie) te laten beslechten.

De commissie heeft kennis genomen van de overgelegde stukken.

De behandeling heeft plaatsgevonden op 6 mei 2020.

Bij brief van 26 maart 2020 heeft het bureau van de Commissie aan beide partijen bericht dat de Commissie de behandeling van het geschil zal afdoen zonder mondelinge behandeling. De Commissie heeft daartoe ook de bevoegdheid conform haar reglement. Alhoewel daartoe wel in de mogelijkheid gesteld, hebben geen van partijen aangegeven prijs te stellen op een mondelinge behandeling. Om die reden zijn partijen bij brief van 22 april 2020 geïnformeerd over de datum wanneer de Commissie zal beslissen over het geschil.

Onderwerp van het geschil
Het geschil betreft de prijsstijging per 1 januari 2020 van het pakket Altijd Welkom dat de consument bij de ondernemer afneemt. De prijsstijging houdt een verhoging in van het uurtarief van € 8,15 naar € 11,92.

Standpunt van de consument
Voor het standpunt van de consument verwijst de commissie naar de overgelegde stukken. In de kern komt het standpunt op het volgende neer.

Voor de opvang van de dochter van de consument wordt gebruikt gemaakt van het Altijd Welkom Pakket. Dit pakket wordt voor 2020 met 43% verhoogd. De ondernemer heeft de flexibele pakketten ruim 35% tot 43% verhoogd, terwijl de standaardpakketten minimaal worden verhoogd. Argumenten welke door de ondernemer gegeven worden komen overeen met deze van 2018 voor 2019, alleen was toen de verhoging € 0,70. De Oudercommissie heeft ook negatief geadviseerd echter heeft de ondernemer haar eigen koers hierin gevaren.

Standpunt van de ondernemer
Voor het standpunt van de ondernemer verwijst de commissie naar de overgelegde stukken. In de kern komt het standpunt op het volgende neer.

De consument heeft een contract afgesloten met de ondernemer. Onderdeel van het contract zijn de ‘Algemene Voorwaarden voor Kinderopvang Dagopvang en Buitenschoolse opvang 2017’ van de
Branchevereniging Kinderopvang waar de ondernemer bij is aangesloten. Hiermee is de consument akkoord gegaan bij het aangaan van de overeenkomst. In artikel 16 lid 2 van de Algemene voorwaarden wordt aangegeven dat de ondernemer bevoegd is om de overeengekomen prijs na drie maanden na de ingangsdatum aan te passen, waaronder te verhogen. De ondernemer kondigt een dergelijke prijswijziging van te voren aan. De prijswijziging gaat niet eerder in dan één kalendermaand, vermeerderd met één week na de aankondiging. In de praktijk wijzigt de ondernemer jaarlijks op 1 januari de tarieven. De ondernemer is hiertoe gerechtigd en sluit hiermee aan bij de wijzigingen van de kinderopvangtoeslag door de Belastingdienst die ook jaarlijks per 1 januari worden geeffectueerd. Op 1 januari 2018, 1 januari 2019 en 1 januari 2020 is het uurtarief van het pakket Altijd welkom waar de consument gebruik van maakt, aangepast. Het tarief van het pakket Altijd welkom is niet dubbel verhoogd, zoals door de consument gesteld, maar kent een ander uitgangspunt vanaf 1 januari 2020. Het pakket Altijd welkom houdt in dat ouders drie dagen per week betalen en vijf dagen per week gebruik mogen maken van de opvang. Dit betekent dat twee dagen per week van opvang genoten kan worden waar geen inkomsten tegenover staan. Deze kosten heeft de ondernemer tot 1 januari 2020 voor haar eigen rekening genomen. Dat is nu helaas niet meer mogelijk. De kosten om kinderopvang te organiseren zijn enorm toegenomen. De Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) zorgt in de praktijk voor hogere kosten dan de overheid had berekend. Deze kosten heeft de ondernemer in 2019 moeten maken zonder dat hier inkomsten tegenover stonden. Alleen al de nieuwe beroepskracht-kind ratio (bkr) heeft gemiddeld een kosteneffect van 6,9% op de uurprijs. Dat is 2,1% hoger dan de raming van de overheid en het uitgangspunt voor de vaststelling van de tarieven in 2019.

Daarnaast stijgen ook in 2020 de vaste lasten voor bijvoorbeeld huur, personeel en inkoop. Berekend is dat de kosten in 2020 tussen de 1,86% en 3,96% stijgen, de loonkosten met 2,05% tot 5% en de overige kosten met 1,4%. De ondernemer hecht veel waarde aan betaalbare kinderopvang. Met het toenemende kostenplaatje voor de organisatie van kinderopvang kan dit alleen nog worden gehandhaafd als ouders die kiezen voor flexibiliteit een hoger uurtarief in rekening wordt gebracht dan voor de niet-flexibele mogelijkheden. Daarom heeft de ondernemer de bruto uurtarieven voor de opvangmogelijkheden waarbij niet alle opvanguren worden afgenomen, waaronder ook het pakket Altijd welkom, per 1 januari 2020 meer verhoogd dan het bruto uurtarief van het pakket Standaard. Bij de bepaling van de bruto uurtarieven wordt uitgegaan van het standpunt dat de overheid een kostendekkende bruto uurprijs aanhoudt als belastingplafond. Gezien de geringe stijging van de uurtarieven in de afgelopen jaren, is de verwachting van klanten wellicht anders. De ondernemer vindt het vervelend deze gecreëerde verwachting nu te moeten doorbreken. Toch is het helaas niet mogelijk om het pakket Altijd welkom per 1 januari 2020 minder te verhogen dan nu is gedaan. Voor ouders van het pakket Altijd welkom kan het pakket Standaard een financieel aantrekkelijk alternatief zijn. Omdat in dit pakket voor alle openingsuren voor de opvang wordt betaald en dus geen leegstand in het tarief hoeft te worden verdisconteerd, kan de bruto prijsstijging minimaal worden gehouden. Ook ontvangen ouders in 2020 meer kinderopvangtoeslag dan in 2019.

De ondernemer hecht veel waarde aan de adviezen van de oudercommissies en doorloopt het traject hiertoe altijd zorgvuldig. Op 29 augustus 2019 heeft de ondernemer de oudercommissies schriftelijk (per e-mail) het voorstel voorgelegd voor de wijzigingen per 1 januari 2020. De oudercommissies hebben vier weken de tijd gehad om een advies uit te brengen. Drie oudercommissies hebben dit gedaan, waaronder de oudercommissie van de locatie waar de consument gebruik van maakt. Deze adviezen zijn verzameld en op 10 oktober 2019 beantwoord.
Hierop is geen reactie meer ontvangen van de oudercommissie van de locatie waar de consument gebruik van maakt.
Voor ouders van locaties waar we geen oudercommissie hebben, is op 17 september 2019 een adviesbijeenkomst georganiseerd. De aanwezige ouders hebben positief op het voorstel gereageerd.
Op basis van de input, de adviezen, de uitleg waarmee het negatieve advies met betrekking tot de verhoging van de flexibele pakketten wordt weerlegd en het uitblijven van verdere reacties is half oktober het voorstel definitief gemaakt en zijn de voorbereidingen gestart. Op 22 november 2019 zijn de klanten geïnformeerd over de wijzigingen per 1 januari 2020.

Beoordeling van het geschil
De commissie heeft het volgende overwogen.

Vast staat dat partijen een overeenkomst hebben gesloten tot opvang van de dochter van de consument bij de ondernemer. In artikel 16 van de Algemene Voorwaarden van de ondernemer is opgenomen dat de ondernemer bevoegd is de tarieven aan te passen. In lid 2 van dit artikel is bepaald dat dat de ondernemer een prijswijziging van tevoren dient aan te kondigen. Een prijswijziging gaat niet eerder in dan één kalendermaand, vermeerderd met één week na de aankondiging.

Op 22 november 2019 heeft de ondernemer aan haar klanten laten weten dat de tarieven per 1 januari 2020 verhoogd zullen worden. Voor het “Altijd Welkom Pakket” waar de consument gebruikt van maakt wordt het uurtarief verhoogd van € € 8,15 naar € 11,92.
Door de ondernemer is aangegeven dat deze prijswijziging is voorgelegd aan de oudercommissie en dat het traject met de oudercommissie zorgvuldig is doorlopen. Door de oudercommissie van de locatie waarvan de consument gebruik maakt, is na het schriftelijk beantwoorden van de ondernemer van vragen over de prijsverhoging geen reactie meer ontvangen. De consument ontkent dit en stelt dat door de oudercommissie negatief is geadviseerd over de voorgenomen prijsverhoging. In het dossier treft de commissie als bijlage bij het verweerschrift een advies van de oudercommissies aan, waarin negatief wordt geadviseerd over de prijsverhoging van de flexibele pakketten.
De commissie merkt hierover op dat de ondernemer in beginsel van een negatief advies van de ondernemer mag afwijken, maar de ondernemer dient hierbij schriftelijk en gemotiveerd aan te geven dat het belang van de kinderopvang zich tegen het advies verzet. Zowel de ondernemer als de ouders en de oudercommissie is immers gebaat bij een financieel gezonde organisatie.

In het algemeen geldt dat bij de beantwoording van de vraag of de ondernemer van het advies van de oudercommissie mocht afwijken, aan de commissie slechts een marginale toetsing toekomt; op grond van artikel 1.66b van de Wet op de Kinderopvang wordt slechts getoetst of de ondernemer bij afweging van de belangen in redelijkheid tot zijn besluit heeft kunnen komen. Aan de ondernemer komt een bepaalde mate van vrijheid toe bij het bepalen van de tariefsverhoging, zolang deze binnen redelijke grenzen blijft.

De commissie is van oordeel dat de prijsstijging in dit geval de redelijke grenzen overschrijdt. Er is sprake van een stijging van 46%. De ondernemer heeft de prijsverhoging op onvoldoende wijze onderbouwd en gemotiveerd. De prijsstijging is niet in verhouding met de door de ondernemer genoemde argumenten voor het verhogen van het uurtarief.

De commissie begrijpt dat de voorwaarden in het Altijd Welkom Pakket financieel nadeliger zijn voor de ondernemer dan het hanteren van vaste dagen. De ondernemer kan indien het aanbieden van dit pakket financieel niet meer haalbaar is stoppen met het in deze vorm aanbieden van opvang voor toekomstige klanten. Dat geldt echter niet voor klanten die nu gebruik maken van dit pakket. De ondernemer dient voor de huidige klanten de voorwaarden zoals overeengekomen bij het afsluiten van de overeenkomst na te komen.

Dat brengt met zich dat het de ondernemer slechts is toegestaan de prijzen van het Altijd Welkom Pakket, gelet op de prijsverhogingen van de overige pakketten, dienovereenkomstig in redelijkheid te verhogen.

Op grond van het voorgaande is de commissie van oordeel dat de klacht gegrond is.

Derhalve wordt als volgt beslist.

Beslissing
De commissie :

• verklaart de klacht van de consument gegrond;
• bepaalt dat de ondernemer de tarieven voor het Altijd Welkom Pakket per 1 januari 2020, gelet op prijsverhogingen van de overige pakketten, dienovereenkomstig in redelijkheid mag verhogen;
• bepaalt dat de ondernemer het door de consument mogelijk teveel betaalde vanaf 1 januari 2020 aan de consument dient terug te betalen;
• bepaalt dat de ondernemer een bedrag van € 25,–- dient te vergoeden aan de consument ter zake van het klachtengeld.

Aldus beslist door de Geschillencommissie Kinderopvang, bestaande uit de heer mr. J.M.P. Drijkoningen, voorzitter, mevrouw A.J.M. van Hoesel – de Haas, de heer H. Stel, leden, in aanwezigheid van mevrouw mr. M. Gardenier, secretaris, op 6 mei 2020.